Minimale inhoud ontwerpverslag

Inleiding / analyse ontwerpprobleem

Bij een ontwerpprobleem kijk niet naar één afhankelijke en onafhankelijke variabele, maar moet er een analyse worden gedaan naar het ontwerpvraagstuk. Er moet bepaald worden wat belangrijk is voor een goed product of proces.

Het doel van ontwerpen is niet het maken van een product, maar het verbeteren van (een onderdeel) daarvan. Uit de analyse volgt er nets als bij een natuur-wetenschappelijk onderzoek minstens één afhankelijke en onafhankelijke variabele die je gaat onderzoeken, maar dat kunnen er ook meerdere zijn.

Voorbeeld: Veel boodschappen kratten worden nooit schoongemaakt. Ontwerp een krat die in een vaatwasmachine kan worden schoongemaakt. Onafhankelijke variabele: afmetingen van de, type materialen voor krat, type vaatwasmiddelen en temperaturen, verschillende manieren om een krat opklapbaar te maken,... etc Afhankelijke variabelen; gebruikersgemak, levensduur, mate waarin het schoon wordt, mate waarin het droog uit de vaatwasser komt, risico om je handen of producten in de krat te beschadigen, etc.....

Theorie
Beschrijf het probleem. Maak in eigen woorden een samenvatting van informatie die relevant is voor je ontwerp en het ontwerpproces versterkt. Gebruik hiervoor bronnen als: natuurwetenschappelijk onderzoek, statistische gegevens over relevante groepen mensen; overzicht van alternatieve producten of deeloplossingen van je ontwerp; achtergrondinformatie wat de relevantie van jouw ontwerpvraag/doel laat zien; eventueel een zelf afgenomen enquête. Bespreek alle actoren; wie zijn betrokken bij dit ontwerp of product en wat zijn hun belangen? Wat zijn de functies van het product waarvoor je een ontwerp maakt? Vereist: bronverwijzing.

Voorbeeld: Boodschappenkratten worden gebruikt om boodschappen van de supermarkt naar huis te vervoeren. Een gemiddeld huishouden bezit 2 boodschappenkratten die gemiddeld 1x per week worden gebruikt (bron:CBS Jaarverslag 2012., volledige beschrijving van de bron in literatuurlijst) De levensduur van boodschappenkratten… In Nederland zijn er 26 verschillende kratten te koop…. (inventarisatie van producten, lijst met bijv. afmetingen, prijzen, materialen). Een enquête onder 800 AH-klanten gehouden in juni 2017 wijst uit dat 70% van de gebruikers hun krat graag in de vaatwasser zouden willen schoonmaken.

Programma van eisen.

Een beschrijving van alle eisen waaraan het ontwerp moet voldoen. Eisen aan een ontwerp moeten evalueerbaar zijn. Dat wil zeggen dat je door te testen moet kunnen concluderen of de krat voldoet. Waar mogelijk is, volgen eisen uit de theorie.

Voorbeeld: laadvermogen van de krat: 20 kg, vaatwasser wasbaar dus bestand tegen vaatwasmiddel en water van 95⁰C, verkoopprijs max. €5,50, opvouwbaar afmetingen 5x40x60cm, moet volledig recyclebaar zijn, kleur:…, slechte (niet meetbaar) geformuleerde eis: “er moeten veel boodschappen in kunnen“, want wat zijn veel boodschappen.

Specifieke uitleg over ontwerpeisen (klik)

Hoewel een opdrachtgever bij een ontwerpprobleem vaak wel wensen heeft, zijn de details van het probleem helemaal niet helder. Het opstellen van een programma van eisen is daarom een eerste belangrijke taak van de ontwerper. Naast de wensen van de opdrachtgever moet er soms ook relevante wetgeving verzameld worden en moet je onderzoeken of de (combinatie) van eisen wel haalbaar zijn. In het programma van eisen wordt verschil gemaakt tussen ontwerpeisen en ontwerpdoelen.

Ontwerpeisen

Aan een ontwerp-eis moet je een ontwerpvoorstel kunnen testen en evalueren. Als het ontwerp niet voldoet dan moet je aangeven dat het voorstel afgewezen wordt. Dat kan alleen bij een harde eis.

Voorbeeld van eisen aan een ontwerpvraagstuk waar je een week op vakantie wilt maar je een konijn thuis hebt:

De gezondheid van het konijn mag gedurende de week niet niet afnemen.

Niet naar het konijn omkijken is geen optie.

Het gedrag van het konijn moet één week na terugkomst van de eigenaar weer hetzelfde zijn als voor vertrek.

bron: De Rijksoverheid heeft wetgeving opgesteld met betrekking tot behuizing, verzorging en verboden gedragingen t.o.v. dieren (besluit houders van dieren, 5 juni 2014). Gezelschapsdieren mogen niet ten gevolge van de wijze waarop het gehuisvest is onnodige angst en stress ervaren;

ontwerpdoelen

In tegenstelling tot eisen kan je aan een ontwerpdoel nooit volledig voldoen. Het is een doel waar je naar streeft en waarvan je kan zeggen dat een ontwerp het wel of niet aan voldoet.

Voorbeeld van ontwerpdoelen bij een ontwerpvraagstuk waar je een week op vakantie wilt maar je een konijn thuis hebt: .

Het ontwerp moet zo min mogelijk geld kosten.

Het laten verzorgen door een buurmeisje heeft voorkeur t.o.v. huren van duur personeel.

Het ontwerp moet niet te veel ruimte in beslag nemen wanneer je weer thuis bent.

Streef er bij het ontwerpen naar dat je geen extra spullen nodig hebt, dat het hok inklapbaar is of dat deze spullen niet te veel ruimte in de schuur innemen.

Het ontwerp moet zo sterk mogelijk op de natuurlijke leefomstandigheden lijken.

De tuin moet omheind worden en het hok kan worden opengezet. Het konijn hoeft zo niet tussen zijn uitwerpselen te leven en kan uit de vijver drinken zoals dat zijn natuurlijk gedrag is.

Soorten criteria

Criteria kunnen worden ingedeeld naar het gebied waarop deze worden toegepast. Je kunt dan denken aan:

Functionele criteria hebben betrekking op de functies die het ontwerp moet uitvoeren.
Sociaal-economische criteria hebben betrekking op de gevolgen van het ontwerp op de sociale en economische omgeving van de actoren.
Ergonomische criteria hebben betrekking op het gebruikersgemak van het product.
Ethische criteria hebben betrekking op de normen en waarden die van belang zijn in het ontwerpprobleem.

Voorbeelden van criteria:

Functioneel: De gezondheid van het konijn mag gedurende de week niet niet afnemen.

Sociaal-economisch: De oplossing mag 1% van 3 maandsalarissen van de doelgroep kosten.
Een hoge prijs is niet erg, het ontwerp moet zich richten op de dieren-liefhebber die alles voor het welzijn van zijn beestje over heeft. (Via CBS.nl lezen we dat een gemiddeld huishouden al 1% van zijn inkomen aan huisdieren uitgeeft, dus daar is bestedingsruimte).

Ergonomisch: Het ontwerp moet eenvoudig inklapbaar zijn in 30s door iemand die het hok voor het eerst ziet.

Ethisch: De toename van het welzijn van de konijneneigenaar (3 weken vakantie) moet opwegen tegen de afname van het welzijn van het konijn.

Test en evaluatie van eisen

Afhankelijk van de ontwerpmethode is de aanpak verschillend. Voor alle methoden geldt:

Werk het ontwerp uit in alle onderdelen die relevant zijn voor je ontwerpdoel/vraag. Dit kunnen zijn; een beschrijving, een tekening of dummy(piepschuim vorm), schaalmodel, computer- of wiskundig model.
Evalueer het het programma van eisen. Zover mogelijk onderbouw je dit aan de hand van grafieken met meetwaardes, beeldmateriaal, videomateriaal of enquêteresultaten; je maakt duidelijk hoe je je ontwerp hebt getest en lever ‘bewijsmateriaal’.

Het kan voor de diepgang van een ontwerpverslag nodig zijn om na de evaluatie nog een keer analyse in te voegen om nieuwe inzichten aan het ontwerp te benoemen. Die hoef je niet gelijk te testen. Je hoeft namelijk alleen je programma van eisen te testen en dat doe je al bij de evaluatie.

Bronvermelding

Net als bij een natuurwetenschappelijk onderzoek maak je bij een ontwerp niet alleen gebruik van gegevens, kennis en afbeeldingen die je zelf hebt gemaakt, maar gebruik je ook bronnen. In je verslag verwijs je naar de bronvermelding die je achterin je verslag plaatst. Word biedt mogelijkheden voor bronverwijzing en bronvermelding.